จากกรณีศึกษาเกี่ยวกับการบริหารจัดการองค์กรหลายๆองค์กรในปัจจุบัน ให้ข้อคิดแง่มุมหนึ่งได้ว่า การบริหารองค์กรของผู้นำให้ประสบความสำเร็จนั้น ปัจจัยสำคัญอันหนึ่งที่ผู้นำจะต้องให้ความสำคัญอย่างมากก็คือการติดตาม ทำความเข้าใจ ประเมินผลกระทบ สร้างกลยุทธ์เพื่อรองรับกระแสของสภาวะแวดล้อมภายนอกองค์กรต่าง ๆ ที่มีอิทธิพลต่อการดำเนินงานขององค์กรที่เรียกว่า การทำงานในลักษณะ Outside-in approach และที่สำคัญ สภาวะแวดล้อมภายนอกขององค์กร ณ ปัจจุบัน กำลังอยู่ในสถานการณ์ที่เรียกว่า “VUCA World” คือมีความผันผวน (Volatility) ความไม่แน่นอน (Uncertainty) ความสลับซับซ้อน (Complexity) ความกำกวม (Ambiguity) สูงเพราะฉะนั้นผู้นำที่จะนำพาทีมงานให้มุ่งมั่นทำงานจนประสบผลสำเร็จได้นั้น จะต้องเป็นผู้นำที่มีภาวะของความเป็นผู้นำที่ไม่ใช่เพียงแค่มีแต่ความเก่งแต่เพียงอย่างเดียว แต่จะต้องมีความดีประกอบด้วย
และเป็นผู้นำที่ครองใจทีมงานให้ได้ ผู้นำประเภทนี้จะมีภาวะผู้นำที่เรียกว่า Authentic Leadership (ภาวะผู้นำที่เป็นของแท้) ที่มีภาวะผู้นำที่แสดงออก สื่อความหมาย ถึงความเป็นตัวตนที่แท้จริง ไม่เสแสร้ง ตั้งแต่แนวคิด ค่านิยม พฤติกรรมที่แสดงออก จึงจะสามารถครองใจคนได้ เมื่อผู้นำที่เป็นของแท้สามารถครองใจ สร้างความศรัทธา ต่อทีมงานได้ ไม่ต้องห่วงครับเรื่องการทำงานอื่น ๆ ไม่ว่าจะยากเย็นแสนเข็ญแค่ไหนก็จะสำเร็จลุล่วงไปได้โดยง่าย

มีข้อถกเถียงกันอยู่ว่า ความเป็นผู้นำสามารถพัฒนาให้มีขึ้นมาได้ หรือความเป็นผู้นำมีมาตั้งแต่เกิด (คล้าย ๆ เป็นองค์ประกอบส่วนหนึ่ง DNA ของคนคนนั้น) และวันหนึ่งที่จะต้องใช้ความเป็นผู้นำ ความเป็นผู้นำก็จะแสดง หรือปรากฏออกมาเอง คำว่าผู้นำ (Leader) มีรากศัพท์มาจากภาษาอังกฤษโบราณว่า “Leith” แปลว่า เดินไปข้างหน้า และพฤติกรรมการนำที่ผู้นำแสดงออกมาจะหมายถึงความเป็นผู้นำ หรือภาวะผู้นำ (Leadership) ซึ่งมีแนวโน้มว่าสามารถพัฒนาต่อยอดให้ทุก ๆ คนมีได้ แต่จะพัฒนาให้แต่ละคนมีความเป็นผู้นำได้มากน้อยแค่ไหนเป็นอีกเรื่องหนึ่ง ความเป็นผู้นำโดยรวมแล้ว หมายถึงกระบวนการกำหนดทิศทาง เป้าหมาย นำคนมารวมกันเพื่อวัตถุประสงค์อันเดียวกัน ร่วมกันพัฒนา ร่วมมือ ร่วมแรง ร่วมใจกัน ปฏิบัติงานด้วยความมุ่งมั่น จนภารกิจของงานสำเร็จลุล่วงไป ในอดีตได้มีการทำการศึกษาวิจัยเพื่อค้นหาคำตอบว่าผู้นำที่ประสบความสำเร็จ ควรมีภาวะผู้นำอย่างไร ทั้งรูปแบบ (Styles) บุคลิกลักษณะ (Characteristics) และ บุคลิกภาพ (Personality) ที่ทำให้ผู้นำเหล่านั้นเป็นผู้นำที่ประสบความสำเร็จ แต่ก็ยังไม่มีการศึกษาวิจัยใด ๆ ที่สามารถค้นหาคำตอบได้ว่าภาวะความเป็นผู้นำที่เป็นต้นแบบแห่งมาตรฐาน ความเป็นผู้นำที่ดี ที่ประสบความสำเร็จ ควรจะเป็นเช่นไร เพราะภาวะผู้นำเป็นสิ่งที่จับต้องได้ยาก ภาวะผู้นำไม่ใช่ตัวบุคคลแต่เป็น กระบวนการในการพัฒนาตัวผู้นำให้มีความเป็นผู้นำที่มีประสิทธิภาพ ผู้นำจะเกิดขึ้นคงอยู่ และจากไปจากองค์กรได้ แต่ภาวะผู้นำจะคงอยู่กับองค์กรสืบไป จากหนังสือชื่อ Authentic Leadership ของศาสตราจารย์ Bill George แห่งมหาวิทยาลัย Harvard สรุปได้ว่า ภาวะผู้นำที่จะครองใจคนที่เรียกว่า “ผู้นำที่เป็นของแท้” ที่มีความน่าเชื่อถือ น่าศรัทธา จากทีมงานไม่ว่าจะอยู่ในสถานการณ์เช่นไร จะมีองค์ประกอบหลัก ๆ ดังต่อไปนี้

1. ผู้นำต้องมุ่งมั่นในจุดหมาย (Demonstrate a passion for their purpose) : บทบาทอันหนึ่งของผู้นำก็คือ การกำหนด และชี้นำทิศทาง (วิสัยทัศน์) ขององค์กร แต่ก่อนที่ผู้นำจะกำหนดทิศทางขององค์กร
   ผู้นำควรทำความเข้าใจตนเองเสียก่อนว่า ความต้องการ หรือเป้าหมาย ของตนเองในการนำองค์กร สอดคล้องกับเป้าหมายขององค์กรหรือไม่ ภาวะผู้นำที่เป็นของแท้จะเริ่มจากตรงนี้ ถ้าผู้นำศรัทธาในทิศทางที่จะไปขององค์กรด้วยใจ เขาก็จะทุ่มเท มุ่งมั่น ยึดถือ กระตือรือร้น ในการผลักดัน การปฏิบัติงานของทีมงานให้ไปในทิศทางขององค์กร ความลุ่มหลง ความหลงใหล (Passion) ในทิศทางขององค์กร ผู้นำจะแสดงออกผ่านทางพฤติกรรมการนำที่เรียกว่า “ภาพลักษณ์ผู้นำ” (Leadership Brand) ที่สอดคล้องกับภาพลักษณ์ขององค์กร (Corporate Brand) ดังตัวอย่างเช่น
   
2. ยึดมั่นและประพฤติปฏิบัติตามค่านิยมของตนเองอย่างสมำเสมอ (Practice their values consistently) : มนุษย์จะสามารถมีค่านิยมของตนเองที่แตกต่างกันได้ตามความเชื่อของแต่ละคน ซึ่งค่านิยม
   เหล่านี้ก็จะมีทั้งสิ่งดี และไม่ดี แต่เมื่อเขาต้องสวมบทบาทของผู้นำ เขาจะต้องเลือกยึดถือในค่านิยมที่ดีที่เป็นสิ่งเกื้อกูลกับการทำงานให้ประสบความสำเร็จ ซึ่งถ้าให้สอดคล้องกับค่านิยมขององค์กรด้วยก็จะ
   เสริมส่งซึ่งกันและกัน เช่น ค่านิยมการทำงานที่สุจริตปราศจากการคอร์รัปชั่น การทำงานอย่างมีคุณธรรมโปร่งใส ตรวจสอบได้ เป็นต้น ผู้นำที่จะสร้างสมบารมีให้ผู้ตามเชื่อถือไว้วางใจ ไม่เพียงแต่จะต้องสื่อสารให้
   คนรอบข้างเข้าใจถึงค่านิยมของตนเองแล้ว ที่สำคัญ ผู้นำคนนั้น ๆ จะต้องประพฤติปฏิบัติตามค่านิยมของตนเอง อย่างเข้มข้น เสมอต้นเสมอปลาย เพื่อเป็นพฤติกรรมต้นแบบ (Role Model) ให้คนอื่นๆประพฤติ
   ปฏิบัติตาม ถ้าผู้นำมีพฤติกรรมที่ไม่สอดคล้องกับค่านิยมของตนเองที่ป่าวประกาศให้คนอื่น ๆ ทราบ  ความน่าเชื่อถือไว้วางใจจากคนรอบข้างก็จะลดน้อยถอยลงไปเรื่อย ๆ ประสิทธิภาพในการนำก็จะไม่เหลือ
   การบริหารงานก็จะล้มเหลวตามมา
   
3. ต้องมีภาวะความเป็นผู้นำด้วยใจ (Lead with their heart) : ภาวะผู้นำที่มีประสิทธิภาพจะประกอบไปด้วยองค์ประกอบสำคัญ ๆ 2 อย่างด้วยกันคือ อย่างแรกจะเป็นความเก่งของตัวผู้นำ (IQ) ซึ่งหมายถึงความฉลาด หลักแหลม ทางด้านสติปัญญา ที่สามารถสืบค้นหลักการทางวิชาการใหม่ ๆ มาประยุกต์ใช้ในการบริหารงานได้เสมอ ๆ อย่างที่สองคือความฉลาดทางด้านวุฒิภาวะทางอารมณ์ (EQ) ซึ่งหมายความรวม ๆ ถึง การเคารพในสิทธิของผู้อื่น การให้เกียรติ ยกย่องนับถือผู้อื่น การคำนึงถึงจิตใจ เห็นอกเห็นใจผู้อื่น ความสามารถทางด้านสติปัญญาสามารถพัฒนากันได้ไม่ยากนัก แต่ความฉลาดทางด้านอารมณ์สามารถพัฒนาให้ผู้นำแต่ละคนมีได้ค่อนข้างยากกว่า เพราะฉะนั้นผู้นำที่เป็นของแท้จะต้องมีองค์ประกอบของความฉลาดทั้งสองอย่างประกอบกันอย่างสมดุล ซึ่งไม่ได้หมายความว่าผู้นำ ที่เห็นอกเห็นใจผู้อื่นจะเป็นผู้นำที่อ่อนแอตามใจคนอื่น ๆ รำไป  ถึงเวลาที่ต้องตัดสินใจก็ต้องตัดสินใจอย่างเด็ดขาด
4. สร้างความสัมพันธ์ในระยะยาวกับผู้อื่น (Establish long-term, meaningful relationship) : ความสัมพันธ์ระหว่างผู้นำกับคนรอบข้าง ควรเป็นความสัมพันธ์ที่อยู่บนพื้นฐานบนความยอมรับ ความศรัทธา นับถือ ในความเป็นตัวตนที่แท้ของผู้นำ ไม่ใช่เป็นความสัมพันธ์ตามสายการบังคับบัญชา หรือตามตำแหน่งหน้าที่การงาน(หัวโขน) ซึ่งการสร้างความสัมพันธ์ในระยะยาวควรเริ่มจาก การทำความเข้าใจความต้องการของผู้อื่น หรือทีมงาน ยอมรับในความแตกต่าง สามารถควบคุมอารมณ์ของตนเอง และผู้อื่น รักษาสัมพันธภาพอย่างยั่งยืน คำนึงถึงประโยชน์ของส่วนรวม เกื้อกูลซึ่งกันและกันในลักษณะ “Give without Take” ที่ให้โดยหวังที่จะให้ผู้รับมีความสุขเท่านั้น
5. ต้องมีวินัยในตนเองสูง (Have the self-discipline to get results) : วินัยต่อตนเอง หมายถึงการควบคุมตัวเองได้ บังคับตัวเองให้ทำในที่ไม่ชอบ หรือฝืนใจได้ เพื่อหวังความสำเร็จในอนาคต วินัยเป็นเรื่อง
   ที่ต้องฝึกฝน ต้องใช้ความพยายาม ความอดทน ไม่ใช่จะเกิดขึ้นโดยง่าย เพราะฉะนั้นผู้นำที่จะนำพาทีมงานให้ประสบผลสำเร็จ จะต้องอุทิศตน มีวินัยในตนเองสูง ค่อยผลักดัน สร้างความร่วมมือ ร่วมแรง ร่วมใจ
   ชักจูง โน้มน้าว ทีมงานให้ไม่ย่อท้อ ฮึกเหิม ไม่เหลวไหล ทนต่อแรงเสียดทานต่าง ๆ ได้เป็นอย่างดี ซึ่งการจะผ่านสถานการณ์เช่นนี้ไปได้ก็ต้องอาศัยความเป็นต้นแบบที่มุ่งมั่นเอาจริงเอาจังอย่างแท้จริง ไม่ย่อท้อต่ออุปสรรค เมื่อภารกิจยังไม่ลุล่วงก็ต้องทุ่มเทนำพาทีมงานให้ทำงานหนักกันต่อไป จนกว่างานจะประสบผลสำเร็จ

Jack Welch กล่าวไว้ว่า ก่อนที่คุณจะเป็นผู้นำ ความสำเร็จขึ้นอยู่กับตัวเอง แต่เมื่อคุณเป็นผู้นำความสำเร็จจะขึ้นอยู่กับว่า ทำอย่างไรจึงจะทำให้คนอื่น ๆ พัฒนาตนให้มีความเก่ง และสามารถใช้ศักยภาพของพวกเขาทำงานให้ลุล่วงไปได้ ซึ่งการจะเป็นเช่นนี้ได้ผู้นำจะต้องเป็นผู้นำที่เป็นของแท้ ของจริง การที่จะรู้ว่าใครเป็นผู้นำที่เป็นของแท้ หรือไม่จะต้องดูกันนาน ๆ ผ่านความยากลำบาก ผ่านการพัฒนามาอย่างยาวนาน โดยสังเกตจากพฤติกรรมการนำของผู้นำได้ ดังนี้

• พูดความจริงไม่โกหก
• ทำหน้าที่การนำจากใจจริง
• มีศีลธรรม และทำตามที่พูด
• กล้าหาญที่จะยืนหยัดในสิ่งที่ถูกต้อง
• มีความสามารถในการสร้างทีมงาน
• เป็นคน “ลึก” มีความคิดอย่างเป็นระบบ และคิดเชิงบวก
• กล้าฝันในสิ่งที่คนอื่นมองว่าเป็นไปไม่ได้
• รักษาตนเอง และดูแลตนเองเป็น
• ทุ่มเทสร้างสิ่งที่ดีที่สุดเท่าที่จะทำได้
• มีตำนานเรื่องราวที่น่าจดจำเกี่ยวกับตัวเขา จารึกไว้ในใจของผู้คนตราบนานเท่านาน

กล่าวโดยสรุป ผู้นำเป็นบุคคลสาธารณะ ควรมีคุณสมบัติที่สำคัญประการหนึ่ง คือการมีจิตสาธารณะ จิตสำนึกแห่งความดีงาม มุ่งมั่นที่จะคิดดี และทำดีเพื่อประโยชน์สุขของส่วนรวม ผู้นำที่เป็นของแท้ไม่ใช่เป็น
เรื่องของการสร้างภาพลักษณ์ของผู้นำให้ดูดี แต่เป็นกระบวนการพัฒนา บ่มเพาะ หล่อหลอม ให้ผู้นำมีความเป็นตัวตนที่แท้จริงเป็นผู้นำในสิ่งที่ดี ๆ แก่คนรอบ ๆ ตัว ไม่ใช่แสแสร้งไปวัน ๆ ซึ่งโดยธรรมชาติแล้วผู้นำจะ เป็นบุคคลที่มีภาวะผู้นำผสมผสานกันระหว่างแนวคิด และพฤติกรรมที่แสดงออก อาจจะมีทั้งคุณสมบัติ ที่เป็นสิ่งดี และคุณสมบัติที่เป็นสิ่งที่ไม่ดี แต่ถ้าผู้นำคนนั้นจะเป็นผู้นำที่เป็นของแท้ของคนรอบข้างได้ เขาจะต้องมีกรรมวิธีในการจัดการกับคุณสมบัติที่ไม่ดีทั้งหลายให้มีน้อยลงไปเรื่อย ๆ เหลือไว้ซึ่งคุณสมบัติที่เป็นสิ่งที่ดี แล้วประพฤติปฏิบัติในสิ่งดี ๆ เหล่านั้นอย่างสม่ำเสมอจนเป็นพฤติกรรมถาวร เริ่มตั้งแต่ ต้องคิดดี คิดถูก ทำดีทำถูก พูดดีพูดถูก มีความกล้าหาญทางคุณธรรมจริยธรรม ไม่ทุจริตคอร์รัปชั่น กล้าตัดสินใจ ทำในสิ่งที่ดีงามถูกต้อง เห็นในคุณค่าของคน เห็นอกเห็นใจผู้อื่น เป็นต้น เพื่อนำมาซึ่งประโยชน์สุข ความเจริญความก้าวหน้าของคนรอบข้าง องค์กร และประเทศชาติสืบไป